Dầu Truyền Nhiệt – Công Dụng, Phân Loại & Lưu Ý Sử Dụng

DẦU TRUYỀN NHIỆT VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG

1. Dầu truyền nhiệt là gì?

Dầu truyền nhiệt (Dầu truyền nhiệt) – còn được gọi là dầu gia nhiệt, dầu tải nhiệt, dầu dẫn nhiệt, dầu bảo ôn – là loại dầu công nghiệp chuyên dùng trong các hệ thống truyền tải nhiệt.
Thành phần thường bao gồm 85% dầu gốc cao cấp kết hợp với 15% hệ phụ gia đặc biệt.

Đặc tính nổi bật:

Khả năng truyền nhiệt cao - đảm bảo gia nhiệt đồng đều.
Độ bền vượt trội - giảm hình thành cặn, kéo dài tuổi thọ dầu.
Độ ổn định & điểm cháy cao - an toàn trong hoạt động.

Dầu truyền nhiệt hiện nay được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp như: giấy, dệt may, nhựa, xi măng, thực phẩm, hóa chất, luyện kim, sản xuất gỗ, nhựa đường và các hệ thống dân dụng.

2. Công dụng của dầu truyền nhiệt

Truyền tải và kiểm soát nhiệt độ trong các hệ thống gia nhiệt, sấy khô, nội hơi, lò phản ứng, đúc khuôn.
Ổn định nhiệt độ và bảo vệ thiết bị - giảm nguy cơ quá nhiệt, hạn chế hỏng hóc.
Chống oxy hóa, hạn chế cacbon cacbon - giữ hệ thống sạch, tăng tuổi thọ thiết bị.
Tiết kiệm năng lượng nhờ khả năng lưu trữ thông tin tốt và hệ thống truyền nhiệt cao.

3. Phân loại dầu truyền nhiệt

Hiện nay có hai nhóm chính:

3.1. Dầu truyền nhiệt tự nhiên

Thành phần: dầu gốc parafin tinh chế + phụ gia.
Ưu điểm: giá thành rẻ, phổ biến, sử dụng >70% thị trường.
Nhiệt độ làm việc liên tục: 280–300°C.
Ứng dụng: hệ thống nhiệt tuần hoàn kín trong dệt, xi măng, giấy, gỗ, nhựa…
Tiêu chuẩn kỹ thuật: ISO VG 32, 100; ISO 6743-12 L-QC.
3.2. Tổng hợp nhiệt độ gốc
Thành phần: thường được sản xuất từ Alkyl benzen hoặc Diester, Polyalphaolefin (PAO).
Ưu điểm: hệ số truyền nhiệt cao, tốc độ bay hơi thấp, tuổi thọ dài.
Nhiệt độ làm việc liên tục: -20°C đến 330°C.
Ứng dụng: hệ thống tuần hoàn kín, yêu cầu nhiệt độ cao & ổn định lâu dài.

4. Những lưu ý khi vận hành hệ thống truyền nhiệt

Để đảm bảo an toàn & hiệu quả, cần bổ sung:

Bồn giãn nở đặt đúng vị trí: phải cao hơn ≥ 6m sao cho điểm cao nhất, nhiệt độ tại bồn < 53°C.
Phòng giãn nở đủ lớn: chứa phần có thể tăng thêm (dầu tăng ~25% khi từ 5°C → 300°C).
Tải đủ công cụ:
- - <300°C: tốc độ dòng dầu 1,5 – 3 m/s
  - 300°C: tốc độ dòng dầu > 3 m/s
Có máy phát điện dự phòng: tránh dừng bơm khi mất điện - Tràng cường quá nhiệt cục, cháy dầu, nguy cơ cháy nổ.

Thường xuyên thử nghiệm dầu: kiểm tra tốc độ, chỉ số axit (AN), điểm cháy, rã đông - định kỳ 6 tháng/lần.
Cách trâm dầu truyền nhiệt (Nạp bổ sung dầu)

Trong quá trình vận hành, hệ thống có thể xảy ra hiện tượng hao hụt hoặc rò rỉ dầu. Việc làm bổ sung cần có kỹ thuật đúng đắn:

Kiểm tra công suất trong bồn giãn nở

Mức dầu phải luôn nằm trong giới hạn quy định (khoảng 1/3 - 1/2 bồn giãn nở).
Nếu dầu trình độ thấp hơn, cần tiến hành trâm dầu ngay để tránh hiện tượng hút khí vào hệ thống.

Chọn dầu cùng loại và cùng lô sản xuất

Tránh dùng dầu khác hiệu hoặc khác cấp độ chậm vì có gây phản ứng hóa học hoặc giảm tuổi thọ dầu.
Nếu bắt buộc phải tổng hợp, cần tham khảo ý kiến kỹ thuật và kiểm tra khả năng tương thích.

Cách hành hành trâm dầu

Dầu bổ sung phải được lọc sạch và nạp ở điểm thấp nhất của hệ thống bằng ứng dụng chuyên dụng.
Khi nạp, cần mở van thông hơi để tránh tạo bọt khí.
Sau khi trâm, cần lưu thông dầu ít nhất 1- 2 giờ để dầu mới hòa hợp hoàn toàn với dầu cũ.

Cách kiểm tra an toàn áp dầu - áp lực

Để hệ thống truyền nhiệt vận hành ổn định, người vận hành cần thường xuyên theo dõi áp dụng dầu và áp suất:

Áp dụng dầu trong đường ống

Ở điều kiện nhiệt độ làm việc < 300°C: thực hiện thao tác thông thường từ 2 - 4 bar.
Với nhiệt độ > 300°C: áp dụng bình thường > 4 bar để đảm bảo tốc độ dòng chảy ≥ 3 m/s.
Nếu áp suất thấp khuyến nghị - nguy cơ quá nhiệt cục, dầu dễ cháy, sinh rã than.

Áp suất bơm tuần hoàn

Các hướng dẫn phải đảm bảo hiệu suất ổn định để duy trì lưu lượng dòng liên tục.
Thông thường, sôi ly tâm công nghiệp cho dầu truyền nhiệt phải đạt áp suất ≥ 2 bar và lưu lượng đáp ứng thiết kế hệ thống.
If áp dụng kế hoạch bất ngờ - cần kiểm tra dầu, van một chiều, hoặc hiện tượng xâm thực (sâu răng).

Cách kiểm tra an toàn

Trang được áp dụng tại các điểm đầu vào - đầu ra của ống tiêm chính và tại đường ống.
Đặt quy tắc thực hiện (công tắc áp suất) để cảnh báo khi thực hiện giảm xuống dưới ngưỡng an toàn.
Khi phát hiện hiệu ứng bất ngờ cần phải dừng hệ thống ngay lập tức, kiểm tra nhân trước khi khởi động lại.

8. Quy trình thay dầu truyền nhiệt

Quy trình thay dầu chuẩn gồm 4 bước:

1. Làm sạch hệ thống

Giảm nhiệt độ xuống ~60°C.
Bơm dầu rửa (5% thể tích) tuần hoàn ≥ 48 giờ.

2. Tháo dầu cũ

Hạ nhiệt độ <100°C.
Xả toàn bộ dầu (nồi hơi, ống dẫn, bồn chứa, bồn giãn nở).
Sử dụng khí nén làm sạch cặn.

3. xúc rửa hệ thống

Tuần hoàn dầu rửa qua hệ thống.
Xả sạch + nén khí.
Kiểm tra an toàn, thử rò rỉ bằng khí cụ (≤ 1,5 bar).

4. Nạp dầu mới

Nạp từ điểm thấp nhất để tránh lọt vào.
Đổ đến công suất bồn giãn nở, tuần hoàn nhiều giờ.
Bổ sung dầu nếu thiếu, hệ thống khởi động.

6. Một số sản phẩm truyền nhiệt phổ biến

DNS Trans 30 - dầu khoáng tinh chế, chỉ số ổn định, bền nhiệt tốt dầu truyền nhiệt chuyên dụng của Denis oil.
DNS Trans 100 - dầu khoáng tinh chế, chỉ số ổn định, bền nhiệt tốt dầu truyền nhiệt chuyên dụng của Denis oil.
Dầu Truyền Nhiệt Shell S2 - dầu truyền nhiệt của Shell.
Total Seriola 1510 - dầu truyền nhiệt chất lượng cao của Total.
Ngoài ra còn: Mobil Therm 605, Caltex Texatherm 46, Castrol Perfector HT5, PV Thermia K500…

9. Bảo quản & An toàn sử dụng

Bảo quản dưới 60°C, tránh ánh nắng trực tiếp.
Thùng chứa phải kín, đặt, tránh tiếp xúc nước & thùng chất.
Dầu thải phải xử lý theo quy định, không chuyển xuống môi trường.

10. Kết luận

Dầu truyền nhiệt đóng vai trò cốt lõi trong công việc vận hành an toàn và hiệu quả hệ thống gia nhiệt. Việc lựa chọn đúng loại dầu, đưa thủ hướng dẫn sử dụng và quy trình thay dầu sẽ giúp: