Bôi Trơn Bánh Răng , Kiến Thức Kỹ Thuật Cơ Bản
1. Các loại bánh răng phổ biến
Bánh răng trụ (Spur Gear): truyền thẳng, tải vừa, tốc độ trung bình.
Bánh răng nghiêng (Helical Gear): chạy êm, tải cao, dùng trong hộp số công nghiệp/ô tô.
Bánh răng côn (Bevel Gear): đổi hướng quay, thường dùng trong truyền động góc.
Bánh răng trục vít (Worm Gear): tỷ số truyền lớn, ma sát cao, sinh nhiệt nhiều.
Bánh răng hành tinh (Planetary Gear): gọn nhẹ, tải cao, thường trong hộp số tự động.
2. Yêu cầu bôi trơn bánh răng
Giảm ma sát và mài mòn bề mặt răng.
Chống pitting, scuffing, micropitting.
Tản nhiệt, ổn định nhiệt độ.
Ngăn ăn mòn, rỉ sét.
Duy trì màng dầu liên tục, chống tạo bọt, tách khí tốt.
Tính năng EP (Extreme Pressure) cho tải nặng, va đập.
3. Cách xác định độ nhớt dầu bánh răng
Độ nhớt phụ thuộc tốc độ - tải - nhiệt độ vận hành (theo ISO 12925-1, DIN 51517-3, AGMA 9005):
Tốc độ cao → dầu loãng hơn (ISO VG 68–150)
Tải nặng, tốc độ thấp → dầu đặc hơn (ISO VG 220–680, thậm chí 1000)
Nguyên tắc chọn nhanh (dựa tốc độ vòng – pitch line velocity):
15 m/s - ISO VG 68–150
2–15 m/s - ISO VG 220–460
<2 m/s - ISO VG 460–1000
4. Bảng tham chiếu: Loại bánh răng – Ứng dụng – Dầu khuyến nghị – Độ nhớt ISO/SAE
Loại bánh răng
|
Ứng dụng điển hình
|
Dầu bôi trơn khuyến nghị
|
Độ nhớt khuyến nghị (ISO/SAE)
|
Bánh răng trụ (Spur Gear)
|
Hộp số công nghiệp tải vừa, tốc độ trung bình
|
Dầu bánh răng công nghiệp CLP (DIN 51517)
|
ISO VG 150 - 320
|
Bánh răng nghiêng (Helical Gear)
|
Hộp số ô tô, hộp số công nghiệp tải cao
|
Dầu công nghiệp CLP / API GL-4, GL-5
|
ISO VG 220 - 460 / SAE 80W-90, 85W-140
|
Bánh răng côn (Bevel Gear)
|
Truyền động góc, cầu xe tải nhẹ
|
Dầu công nghiệp CLP / API GL-5
|
ISO VG 220 - 460 / SAE 85W-90
|
Bánh răng trục vít (Worm Gear)
|
Cẩu trục, thang máy, máy cán
|
Dầu bánh răng EP đặc biệt cho worm gear
|
ISO VG 320 -680 (có thể đến 1000)
|
Bánh răng hành tinh (Planetary Gear)
|
Hộp số tự động, máy công trình
|
Dầu tổng hợp EP / API GL-5, GL-6
|
ISO VG 150 - 320 / SAE 75W-90, 80W-140
|
5. Dầu bôi trơn bánh răng
a) Công nghiệp:
Dùng cho hộp số kín, hệ thống bánh răng tải nặng.
Tiêu chuẩn: ISO VG 68–680, DIN 51517 CLP, AGMA EP.
Đặc tính: chống mài mòn, EP mạnh, bền oxy hóa.
b) Ô tô:
Dùng cho hộp số tay, cầu vi sai.
Tiêu chuẩn: API GL-4, GL-5, GL-6.
Độ nhớt SAE: 75W-90, 80W-90, 85W-140.
6. Các phương pháp bôi trơn bánh răng
Ngâm dầu (Oil Bath), đơn giản, hộp số nhỏ.
Văng dầu (Splash Lubrication) ,bánh răng quay tự tưới dầu.
Tuần hoàn/Phun dầu (Forced Circulation) , bơm dầu áp lực cho tải nặng, tốc độ cao.
Bôi trơn mỡ (Grease Lubrication) , bánh răng hở, tốc độ thấp.